بسم الله الرحمن الرحیم
در یک فایل ویدیویی از آقای عبد العلی بازرگان درباره امر به معروف و نهی از منکر گفته است:
«معروف و منکر یعنی چه؟ معروف از عرف یعنی شناخت، یعنی آن چیزی که مردم شناخت پیدا کردند و پذیرفتند و شکل قانونی پیدا کرده آنچه را عرف فهمیده، در قران آمده امر به معروف و نگفت امر به مشروع»
پاسخ:
اهل لغت درباره واژه معروف گغته اند: «معروف یعنی“ عطیه، خیر و خوبی، احسان و روزی» [المنجد: ۵۰۰].
«شناحته شده، مشهور… کار نیک، عمل خیر، واجب شرعی» [فرهنگ معین ۳: ۴۲۳۰].
مفسران نیز در ذیل آیه (وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون) [آل عمران: ۱۰۴] گفته اند: (المعروف فعل ما ینبغی)[فخر رازی، مفاتیح الغیب ۸: ۳۱۵].
(یأمرون بالمعرف): یأمرون الناس باتباع محمد (ص) و دین الذی جاء به من عند الله. [طبری، جامع البیان ۴: ۲۶].
(المعروف: الطاعة و المنکر: المعصیة) [طبرسی، مجمع البیان ۲: ۸۰۷].
معروف چیزی را گویند که طبع انسان آن را می پسندد و شرع به آن راضی است… و منکر چیزی است که طبع سلیم و شرع مستقیم آن را نمی پسندد. [ابن عجیبه، البحر المدید ۱: ۳۹۰].
مقصود از معروف خیر و مقصود از منکر شر است. [طباطبائی، المیزان ۳: ۳۷۳].
(بالعرف) یعنی لا اله الا الله [ثعلبی، الکشف و البیان ۴: ۳۱۸]
عرف،خیر معروف واضحی که به مناقشه و جدال نیاز ندارد و ضرورت عقل سلیم و نفوس مستقیم آن را دریافت میکند [فی ظلال القران ۳: ۱۴۱۹].
کجای این معنای دلالت دارد که در میان مردم شناهته شده باشد؟!
نزد ضرورت عقل سلیم و نفوس مستقیم نه شناخته شده نزد عرف مردم و پذیرفته شده نزد آنان.
اکنون چند سخن با آقای عبد العلی بازرگان:
اولا: درست است معروف از ماده (عرف) و به معنای شناخت است ولی در این معنایی که در کتابهای لغت عربی و فارسی و تفاسیر شده است کجا امده که (یعنی آن چیزی که مردم شناخت پیدا کردند و پذیرفتند و شکل قانونی پیدا کرده)؟! بلکه اهل لغت و مفسران فرموده اند معروف چیزی که طبع انسان و شرع مستقیم آن را بپسندد، اطاعت از خدا، خیر و خوبی، انجام دادن چیز شایسته و…
هیچ یک نگفتند که معروف چیزی باشد که مردم به آن شناخت پیدا کرده باشند.
به عبارت دیگر: معروف یعنی چیزی که در دین و شریعت پسندیده و منکر چیزی است که در دین و شریعت ناپسند باشد.
ثانیا: چه بسیار کار خوبی که مردم بعضی از جوامع بشری آن را خوب نمیدانند و بر عکس چه بسا کار زشنی که زشتی آن در میان مردمی زشت شمرده نمی شود، چنانکه اصحاب ایکه کم فروشی در میانشان معروف شده و حضرت شعیب (ع) به آن اعتراض داشت [الاسراء: ۳۵ و الشعراء: ۱۸۱] .
و در میان قوم لوط همچنسبازی مردان مشهور و مورد نهی حضرت لوط (ع) قرار گرفته بود [الشعراء: ۱۶۵ – ۱۶۶]
پس طبق نظر اقای بازرگان هرگاه مثل کم فروشی و لواط و یا هر منکر دیگر در جامعه ای معروف شده باشد ارتکاب آن جایز میشود و اگر مار پسندیده ای مانند ترحم به کودکان و انفاق و عبادت خدا در میان مردمی معروف نشود امر به آن جایز نیست!!!!
در میان بتپرستان خدای یگانه نادیده را پرستیدن معروف نبود بلکه پرستش بتها رایج بود و طبق نظر آقای عبد العلی بازرگان [بر خلاف آنچه در قران در آیات فراوان آمده] پیامبران نمی بایست مردم را به توحید و ترک بتپرستی دعوت نمایند!!!! ووووو
و عجیب این است که این شخص خود را مفسر قرآن دانسته و کانال تفسیر قرآن دارد ولی از فرهنگ قرآن بیگانه است!!!
