فدک

(پاسخ به اشکال)

. چرا علی (ع) فدک را پس تگرفت

پرسشی در باره عنوان فوق مطرح شده که ابتدا پرسش و سپس چند پاسخ تقدیم میشود:

پرسش:

ما در شیعه داریم که فدک  حق فاطمه بوده  (یا بصورت ارث و یا هبه از طرف پدر ) و خلفای ثلاث این حق را نا دیده گرفتن و ظلمی بر فاطمه روا داشتند      چرا در زمان خلیفه چهارم که علی باشد این حق به وارثان فاطمه واگذار نشد ؟ ( یکی از وظایف خلیفه  《 حکومت 》 استرداد حق محق است  و این ظلم به وارثان فاطمه در زمان خلیفه چهارم استمرار پیدا کرد ؟)

 

پاسخ:

سلام

جناب اقای…

از اینکه فدک برای فاطمه ع بود مدارک از منابع فریقین فراوان است و در نامه ۴۵ نهج البلاغه هم آمده (بلی کانت فی ایدینا فذک وووو) و اشاره کرد که بعضی از دست ما گرفتند و بعضی آن را بخشیدند

چند پاسخ به پرسش جنابعالی داده می شود:

 پاسخ اول: على علیه السلام در مدت چهار سال خلافت خود با سه جنگ بزرگ داخلى مواجه شده و فرصت كارهاى اساسى را پيدا نكرده بود، چه رسد به اينكه فدك را كه به خود وى و خاندانش مربوط مى‏شد باز گرداند.

 پاسخ دوم: بر فرض كه على علیه السلام فرصت بازگرداندن فدك را پيدا مى‏كرد به چنين كارى اقدام نمى‏كرد، زيرا مخالفان او [ناكثان، قاسطان و مارقان] منتظر بهانه‏اى بودند تا مردم را عليه او بشورانند، چنان‏كه او را به قتل عثمان متهم كردند، در حالى كه على  (ع) نه تنها در قتل عثمان شركت نداشت، بلكه تا مى‏توانست از او دفاع كرده بود، اين مخالفان اگر مى‏ديدند على علیه السلام فدك را از دست خويشاوندان عثمان گرفته و به خاندان خود برگردانده است، بهانه بهتر براى مخالفت و شوراندن مردم عليه او پيدا مى‏كردند، زيرا [با استناد به رفتار ابوبكر در مورد فدك و انتساب حديثى از سوى او به پيامبر صلی الله علیه وآله كه بر ارث نگذاشتن او دلالت داشت] او را به منفعت طلبى و سوء استفاده از حكومت متّهم مى‏كردند.

 پاسخ سوم: ابوبصیر از امام صادق علیه السلام پرسید: چرا امیر المؤمنین پس از رسیدن به خلافت فدک را باز پس نگرفت و به چه دلیلی آن را رها کرد؟ امام در پاسخ فرمود: «زیرا ظالم و مظلوم به پیشگاه خدا بار یافته و هر یک به میزان استحقاق خود به جزای عمل خود رسیدند، از این‌رو او خوش نداشت چیزی را بازگرداند که خدا غاصب را با آن به کیفر رسانده و به کسی که حق او غصب شده بود پاداش داده شد».

و نیز روایت شده است که امیر المؤمنین علیه السلام در این کار پیامبر خدا (ص) را ألگوی خود قرار داد، زیرا آنگاه که او از مکه بیرون رفت، عقبل خانه او را فروخت، پس از فتح مکه به او گفتند: أی پیامبر خدا آیا به خانه‌ات  باز نمی‌گردی؟  او (در پاسخ) فرمود: «آیا عقیل برای ما خانه‌ای باقی گذاشت؟»، او از بازگردن خانه خود خودداری کرد و فرمود: «ما از خاندانی هستیم که چیزی را که از ما ستانده شد در راه خدا باز پس نمیگیریم».   [جوهری، السقیفة و فدک: ۱۴۵].

پاسخ چهارم: فاطمه و على علیهما السلام از فدك براى دنياى خود استفاده نمى‏كردند، چنان‏كه على علیه السلام در بيست و پنج سال خانه نشينى خود چاه‏هاى فراوانى حفر و باغاتى تأسيس كرد؛ ولى از آنها براى خود و خانواده خود به ميزان اندك بهره مى‏برد و بقيه آنها را انفاق مى‏كرد و اگر بر فدك دست مى‏يافت از آن براى انفاق بهره مى‏برد.

 پاسخ پنجم: على علیه السلام بر اساس آنچه از پيامبر صلی الله علیه وآله آموخته بود مى‏دانست كه مدّتى كوتاه نمى‏گذرد كه معاويه بر سرزمين پهناور اسلامى سيطره پيدا كرده و بر بستگان و پيروان على علیه السلام ستم‏ها روا مى‏دارد و برگرداندن فدك براى مدت كوتاه، آن‏هم براى زمان خلافت خود چندان فايده‏اى ندارد، پس بهتر ديد كه از آن چشم بپوشد.

؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

. چرا علی (ع) فدک را پس تگرفت

(قسمت دوم)

 اشکالات جدید … در باره فدک و علت باز پس نگرفتن آن

دوست نداشتم که شما جواب گفته مرا می دادید و اجازه می دادید دیگران زحمت انرا می کشیدند ( به دلایل خاص که خودتان می دانید و نیاز به باز گو  کردن از طرف بنده  نمی باشد ) حال اجبار بنده موظف به جواب هستم و در بیان شما آنقدر به مواردی اشاره نمودید که چندین پیام را می طلبد لذا به چند مورد خلاصه می کنم

 جمله بلی کانت فی ایدینا فدک من ……یعنی چه؟ آیا منظور این است که فدک مال ایشان شده بود ؟ یا اینکه فدک بصورت تولیت در دستشان بود و واقف موارد آن را قید کرده‌بود  که موارد خرج کرد در آمد آن چگونه خرج شود ؟ ( بنده مقاله ای نوشته بودم  بنام  سه وقف بزرگ محمد  که در گروه ها مخصوصا گروه حکمت ( شما عضو آن گروه هستید  به اشتراک گذاشته بودم ایا شما انرا دیده بودید یا نه نمی دانم     که فدک یکی از آن سه وقف بود   که تمام آن سه وقف تولیت آن توسط محمد به فاطمه واگذار شده بود نه علی  و خرج کرد آن هم مشخص شده بود ) چرا ابوبکر به عنوان خلیفه تولیت فاطمه را لغو کرد  بحث دیگری است  که آیا خلیفه چنین حقی داشته یا نه  و آیا شکایتی از طرف اشخاص خاصی شده بود که تولیت فاطمه لغو گردد ؟این هم بحث دیگر  گفته علی  عده ای بخل ورزیدند  از اینکه فدک در دست فاطمه باشد کی و چه کسانی بودند  ؟ عده ای هم بقول علی سخاوتمند بود و کاری به آن حرف ها نداشتند  و بر علیه تولیت فاطمه اقدامی نکردند .

اینکه امام صادق گفته : زیرا ظالم و مظلوم به پیشگاه خدا بار یافته و هر یک به میزان استحقاق ………….این چه حرفی است  با فرض اینکه فدک از پیامبر به فاطمه به ارث رسیده بعد فوت فاطمه دیگر بعد از آن ارثیه از آن کل بازماندگان فاطمه می باشد از حسن و کل فرزندان   حسین با کل فرزندان  همینطور زینب و ام کلثوم و کل فرزندان   با این اوصاف نه علی ونه امام صادق چنین حقی نداشتند که در باره ارث بازماندگان تصمیم گیری کنند ( ایا این نظر امام صادق برای عموم شیعیان قابل اجراست ؟)  یک یک وارثان باید د ر مورد سهم ارث نظر بدهند اگر بپذیریم که امام صادق چنین حرفی را زده  نخواسته که طرفین در گیر فدک   ابوبکر و علی ( به عبارتی  فاطمه و ام فروه ) به عنوان اجداد پدری و مادریش زیر سوال برود بیان گردید

 مشکلات دیگر از قبیل  سه جنگ در زمان خلافت علی  مانع از اجرای قضیه فدک شده   عزیز این ذهن خوانی است   حداقل علی می بایست اعلام کند در فرصتی دیگر به فدک رسیدگی می کنم که چنین بیانی نکرد  با بررسی نکردن فدک علی حقی را بر زمین نهاد

    در مورد  سه جنگ. سخن گفتید  می دانیم برای شروع جنگ  حداقل نیاز به بهانه است اگر یکی از طرفین بهانه ای آورد طرف دیگر باید یا بهانه را بنوعی رفع کند و یا بی‌توجه  به بهانه باشد و این بی توجه ای یعنی شروع جنگ  پس جنگ  آغاز می‌شود( جنگها این گونه شروع می شود )می‌شود گفت طرفین در جنگ مقصر هستند یکی کمتر و یکی بیشتر    بهانه جنگ جمل چه بود ؟ بهانه جنگ صفین  چه بود؟  بهانه جنگ نهروان چه بود ؟ بهانه جنگ دومی ریشه در بهانه جنگ جمل دارد   و بهانه جنگ نهروان ریشه عمیق در جنگ صفین دارد     با برداشت شما  حتما رسیدگی نکردن به پرونده قتل عثمان هم به جنگ مربوط می شود   اتفاقا  تاریخ نشان می دهد که جنگ جمل و دو جنگ دیگر یکی از بهانه های مهم آن همین پرونده قتل عثمان بود که نمود عملی آن قتل فجیع محمد ابن ابوبکر و مالک اشتر  به خاطر رسیدگی نکردن پرونده قتل عثمان توسط خلیفه جهارم بوقوع پیوست  چون محمد ابوبکر و مالک اشتر به زعم عده ای سهیم در   قتل‌  عثمان بودند

فکر کنم خیلی طولانی شد  اگر گروه مایل باشد    مقاله سه وقف بزرگ محمد را می توانم به اشتراک بگذارم..

 

پاسخ باقریان

سلام.

جناب….

1. من نمیدانم چرا من جواب ندهم؟ علتش پیش شما است و من علتی برای ان نمیدانم.
2. فرمودی (جمله «بلی کانت فی ایدینا فدک من ….» یعنی چه؟).

پاسخ: اگر این جمله نامه ۴۵ نهج البلاغه را قبول داری که از علی (ع) است خود دلیل بر این است که دادن فدک به فاطمه (ع) از نوع ویژه خواری نبود، بلکه به این جهت بود که فاطمه (ع) همسر یک امام و مادر یازده امام دیگر و برای استفاده مقام امامت است و الا لازم بود گفته شود (بلی کانت فی ید فاطمه…).

و نیز فدک ارث نبود، بلکه پیامبر (ص) در حیات خود آن را به فاطمه) داده و ابوبکر کارگران فاطمه (ع) را بیرون کرده بود.

اما اینکه شما مقاله ای در باره سه وقف پیامبر (ص) نوشته ای که یکی فدک بود اگر مستند است دوست دارم به هر نحوی آن را بخوانم، و فرمودی تولیت آن در دست فاطمه (ع) بود این ادعا را تقویت می کند که پس از فاطمه (ع) تولیت آن باید با علی و امامان معصوم بعد از او باشد.

در مورد حدیث امام صادق (ع) فرمودی «این چه حرفی است؟» اتفاقا حرف منطقی مطابق با سیره پیامبر (ص) در مورد خانه خود در مکه است و نیز فدک – مخصوصا در صورت وقف بودن – به عنوان ارث نبود، طلب ارث در مورد املاک دیگری بود که در اختیار پیامبر (ص) بود، فدک در اختیار فاطمه (ع) بود و ابوبکر کارگرانش را بیرون کرده بود و ابوبکر حق نداشت درخواست شاهد کند، ولی بر خلاف حق درخواست شاهد کرد که علی (ع) و ام ایمن شهادت دادند و ابوبکر قبول نکرد و با دو شاهد دروغین دیگر مقابله کرد.

فرمودی («مشکلات دیگر ا ز قبیل  سه جنگ در زمان خلافت علی  مانع از اجرای قضیه فدک شده» این ذهن خوانی است).

بزگوار یک واقعیت عملی است، جنگ بود شوخی نبود، افزون بر اینکه علی (ع) به سبب گرایش فکری بیشتر مردم تحت حکومت او به شیخین توانایی برداشتن بدعت نماز تراویح را نداشت و صدای وا عمرای مردم در مسجد در آمده بود، آن وقت این مردم در مورد باز پس گرفتن فدک، علی (ع) را به مخالفت با ابوبکر متهم نمی کردند؟. اگر برای علی (ع) توانایی بازپس گرفتن فدک در آینده بود لزومی نداشت زمان جنگ اعلام نماید، جز خود او مدعی دیگری وجود نداشت تا برای راضی کردن او وعده برای آینده بدهد.

در مورد بهانه جنگ عجیب است که میفرمایی در جنگ دو طرف مقصرند، ای کاش مقاله «مبرد علی (ع) با عمالقه» را که در روزنامه بشیر چاپ شده و در بعضی گروه ها منتشر شده بود را می خواندی و یا چند خطابه حضرت در نهج البلاغه را مرور می کردی.

عوامل اصلی محرک مردم در قتل عثمان عبارت بودند از:

1. عملکرد خلاف سنت خود عثمان و ظلم منصوبان قومی او مخصوصا دو فرزند حکم [داماد عثمان و حاکم مصر] که همراه حکم بن عاص رانده شده پیامبر (ص) بودند و افرادی مثل ولید برادر رضائی عثمان ووو
2. عایشه و طلحه و زبیر، عایشه پیراهن پیامبر (ص) را به مسجد آورد و گفت «پیراهن پیامبر (ص) کهنه نشد ولی عثمان سنت پیامبر (ص) را از بین برد» و طلحه و زبیر مخصوصا طلحه در مجاصره خانه عثمان نقش اصلی را ایفا کردند از اینرو در جنگ جمل مروان تیری به سوی طلحه انداخت و گفت قاتل عثمان را کشتم. و دو قاتل اصلی عثمان بلا فاصله به وسیله غلامان عثمان کشته شدند.
3. صخابه مدینه و گروهی از مردم مصر و کوفه که محمد بن ابوبکر و مالک اشتر نیز در میان انبوه مردم عادی بودند، محمد بن ابوبکر خواست عثمان را بکشد ولی عثمان سخنی گفت که او را منصرف کرد.

اما علی (ع) و دو پسرش تلاش فراوان کردند تا آب و غذا برای عثمان برسانند مردم مانع شدند و در میان آن مردم مانع ایجاد  کننده قطعا محمد بن ابوبکر و مالک نبودند و الا بی ادبی نمی کردند، محمد تربیت شده دست علی (ع) بود و هرگز در برابر او مانع پدید نمیآورد.

آن وقت انصاف است شما خانم عایشه و طلحه و زبیر را رها کنی و یاران علی (ع) را به قتل متهم نمایی و دلیل شما این باشد که این دو تن را با اتهام قتل عثمان کشته بودند؟! مگر هر تهمتی دشمن زده درست است؟ این معاویه علی (ع) را به بی نمازی هم متهم کرده بود و پیراهن خونین عثمان را بر روی منبر مسجد دمشق آویخت و گفت این مردم علی عثمان را کشت و این هم پیراهن خونین عثمان است! به زعم عده ای کدام عده؟ معاویه و عمرو عاص؟! عایشه و طلحه و زبیری که خود محرکان اصلی مردم بودند؟!!! البته عایشه برادر خود محمد را متهم نمی کرد و شنیده نشد مالک را هم متهم کرده باشد.