بسم الله الرحمان الرحیم
سرآغاز
بهترین ابزار پالایش جان آدمی خو گرفتن و همسخن شدن با معبود و معشوق راستین، یعنی خدای حق تعالی و تقدس است، در پیشگاه او ایستادن و راز و نیاز با حضرت او و جان و درون را از آلودگیهای معنوی زدودن و جسم و برون را از آلودگیهای ظاهری پاک نمودن، سپس آراستن جسم و جان به نسخه شفا بخش قرآن و لب گشودن و ترنم به ذکر و دعا و نیایش با خدای عزیز و مهربان ظاهر و باطن انسان را چنان آینه ای صاف و شفاف زنگارها را میزداید و صیقل میدهد و جلا میبخشد.
به قول حافظ شیرازی:
سحر با باد میگفتم حدیث آرزومندی خظاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی
دعای صبح و آه شب کلید گنج مقصود است بدین راه و روش میرو که با دلدار پیوندی
قلم را آن زبان نبود که سرّ عشق گوید باز ورای حدّ تقریر است شرح آرزومندی
ماه رمضان که ماه عبادت و بندگی خدا است بهترین ماه برای پیاده کردن این هدف مقدس ارزشمند و مناسبترین فرصت زمانی برای توجه عمیقتر و بستن پیمان محکمتر با حضرت دوست است، چنانکه پیامبر گرامی اسلام ۹در آخرین روز ماه شعبان در خطبه معروف شعبانیه در باره ماه رمضان چنین فرمود: «أیُّهَا النّاسُ ، إنَّهُ قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه ِ بِالبَرَکَةِ وَالرَّحمَةِ وَالمَغفِرَةِ، َهرٌ هُوَ عِندَ اللّه ِ أفضَلُ الشُّهورِ ، وَأیّامُهُ أفضَلُ الأَیّامِ ، ولَیالیهِ أفضَلُ اللَّیالی ، وساعاتُهُ أفضَلُ السّاعاتِ . هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ إلى ضِیافَةِ اللّه ِ، وجُعِلتُم فیهِ مِن أهلِ کَرامَةِ اللّه ِ ، أنفاسُکُم فیهِ تَسبیحٌ ، ونَومُکُم فیهِ عِبادَةٌ ، وعَمَلُکُم فیهِ مَقبولٌ ، ودُعاؤُکُم فیهِ مُستَجابٌ ..
یعنی: «ای مردم، ماه رمضان با برکت، رحمت و مغفرت به شما رو کرده است، ماهی که نزد خدا بهترین ماه و روزهای آن بهترین روزها و شبهای آن بهترین شبها و ساعتهای آن بهترین ساعتها است، این ماهی است که در آن به مهمانی خدا فرا خوانده شدید و در آن از اهل کرامت خدا قرار گرفتید، نفسهایتان در این ماه تسبیح خدا و خوابتان در آن عبادت خدا و عمل شما مورد قبول و دعایتان در آن مستجاب است».
از دعاهایی که بسیار پر معنی و مفهوم و ژرف مطلب عارفانه برای خواندن در این ماه نقل شده دعاهای روزهای ماه رمضان است که مرحوم حاج شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان در باره آن فضيلت وثواب بسيار ذكر كرده است.
راقم این سطور بر آن شده است تا پیامهای مهم دعای هر روز این ماه مبارک را بسیار کوتاه به شرح بکشد، تا خوانندگان گرامی به معنی و مفهوم ان آگاهی اجمالی پیدا کنند، ولی به گونه ای که خستگی و ملال آور نباشد. امید آنکه اثر آن در وجود ما آشکار گردیده و موجب دگرگونی بیشتر روح و جانمان گردد، انشاء الله.
دعاى روز اول
«اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيه صِيَامَ الصَّائِمِينَ وقِيَامِي فِيه قِيَامَ الْقَائِمِينَ ونَبِّهْنِي فِيه عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وهَبْ لِي جُرْمِي فِيه يَا إِلَه الْعَالَمِينَ واعْفُ عَنِّي يَا عَافِيا عَنِ الْمُجْرِمِينَ».
ترجمه: «خدایا روزه مرا در این ماه از روزه روزه داران و نمازم را از نماز نماز گزاران قرار بده، و مرا در این ماه از خواب غافلان بیدار فرما، و جرم و گناهم را بر من ببخشای ای خدای اهل جهان! و مرا عفو کن ای عفو کننده مجرمان».
پیام اول: روزه روزه اداران
نخستین جمله دعا این است که «خدایا روزه ما را از روزه زوه داران قرار بده»، این دعا میفهماند که هر روزه گرفتنی مورد قبول درگاه خدا نیست، چون روزه مراتبی دارد که عبارتند از: روزه شکم، روزه زبان و روزه قلب.
امام علی علیه السلام فرمود: «كم من صائم ليس له من صيامه إلا الجوع والظمأ ، وكم من قائم ليس له من قيامه إلا السهر العناء ، حبذا نوم الأكياس وإفطارهم» (میزان الحکمه، ج ۲، ص ۲، ص ۱۶۸۷).
«چه بسا روزه دار که از روزه خود جز گرسنگی و تشنگی سودی نمیبرد، و چه بسا نماز گزاری که از ایستادن برای نماز جز رنج بیداری را نمی برد، آفرین بر خواب انسانهای هوشیار و افطار آنان».
و نیز فرمود: «صيام القلب عن الفكر في الآثام ، أفضل من صيام البطن عن الطعام؛ و عنه عليه السلام: صوم القلب خير من صيام اللسان ، وصيام اللسان خير من صيام البطن، و عنه عليه السلام: صوم النفس عن لذات الدنيا أنفع الصيام». (میزان الحکمه، ج ۲، ص ۱۶۸۷).
«روزه دل با باز داشتن آن از گناهان افضل از روزه شکم از خوردنی است»؛ و از او نقل شده است که فرمود: «روزه دل بهتر از روزه زبان، و روزه زبان بهتر از روزه شکم است»، و نیز از او عليه السلام نقل شده است که فرمود: «روزه جان از لذتهای دنيا سودمندترین روزه است».
و در دعای امروز از خدا میخواهیم تا ما را ار روزه داران راستین قرار بدهد.
پیام دوم: نماز نمازگزاران
نمازگزاران نیز بر سه گونه اند: ۱. کسانی که نماز میخوانند ولی حتی الفاظ نماز را درست ادا نمی کنند و قرائت صحیح ندارند و نمیخواهند و یا نمیدانند که باید آنها را به صورت صحیح بخوانند. ۲. کسانی که به قرائت نماز اهمیت میدهند، ولی از معنویات و سازندگیهای آن غافل هستند. ۳. کسانی که هم الفاظ نماز را با قرائت صحیح ادا میکنند و هم به معنویات آن توجه دارند و همراه با نماز به اصلاح خود میپردازند، دسته سوم نماز گزاران واقعی هستند و ما از خدا میخواهیم تا نماز ما را از این نوع نماز قرار بدهد.
پیام سوم: بیداری از خواب غفلت
در این دعا از خدا میخواهیم تا ما را از خواب غفلت بیدار نماید، غفلت چیست که در روز اول ماه رمضان رهایی از آن را از خدا درخواست میکنیم؟ غفلت و بیخبری یک عنوان کلی دارای مصادیق و میادین فراوان است، غفلت از اعتقادات اصیل اسلام، غفلت از معارف بلند قرآن و احادیث اهل بیت، غفلت از خویسشتن، غفلت از جامعه و جز آن.
و سرانجام خدا را با وصف «عفو کننده گناهکاران» باد میکنیم، به امید اینکه از جرم و گناه ما نیز بگذرد.
